blog::zjuul

Nu er weinig meer uit de moestuin komt (winter), en het huis nog te veel een puinzooi is (verhuizen) om bier te brouwen, heb ik wat anders bedacht om te laten pruttelen: frisdrank.

De laatste paar weken heb ik een begin gemaakt met leren, en er is al best wat smaakvols uitgekomen. Maar ben nog niet tevreden. Doorexperimenteren dus.

Het idee: een koolzuurhoudend drankje maken zonder alcohol

Als je een suikerhoudend vocht hebt, en gist gaat hier in aan het werk, zal er koolzuur ontstaan en een beetje alcohol.

De truuk is om de vergisting heel kort te houden, zodat de hoeveelheid alcohol heel klein is, het drankje zoet blijft, en er voldoende koolzuur aangemaakt wordt.

Klink simpel, en is het ook. Het is alleen wel even tunen hoe het werkt. Oefening baart kunst.

De basis: een gingerbug (die snel werkt)

Een gingerbug is een soort “starter”, die je gebruikt om frisdrank meteen in de fermenteerstand te zetten. Dat gaat ongeveer zo:

• een stronk gember wassen, schillen en fijnhakken
• lauw water er bij (zo’n 250ml)
• suiker er bij (paar eetlepels)
• gist er bij (een theelepel)

Wegzetten op een donkere plek op kamertemperatuur, en er je kan na een dag zien dat er belletjes verschijnen. Belletjes = koolzuur, en dat betekent dat het gist de suiker aan het eten is.

De gingerbug gebruik je als bodempje in een fles. Daar giet je dan je drankje op, en binnen de kortste keren is heel je fles aan het vergisten.

Broodgist?

Ik heb broodgist gebruikt, omdat ik dat had staan. Je kan ook wijngist of biergist gebruiken, of helemaal geen gist. In dat laatste geval hoop je dat de naturrlijke gist die in de gemberknol zit het werk gaat doen. Vast een stuk lekkerder, maar het duurt wat langer, en dat geduld had ik even niet 🙂

Houdbaarheid

De gingerbug hou ik heel erg schoon. Steriel potje, alleen er in met ontsmette lepels, etc.

Gist gaat groeien, en waar gist groeit, kunnen ook andere bacterien groeien. En die zijn echt vies, of ongezond. Als je schoon werkt, kan een starterbug heel lang mee.

Wel af en toe wat suiker en water er bij om het gisten op gang te houden. Wil je dat niet, kan je de bug in de koelkast zetten, dan gaat het allemaal wat langzamer.

Hygiene

Voor het maken van de limonade zelf neem ik het wat minder nauw: een brouwsel staat maar een paar dagen te gisten, en het is heel snel op, dus “schoon is genoeg” is mijn modus operandi.

Dus: ga gerust met ontsmettingsmiddel in de weer als je wil, maar wat ik doe is: schoon materiaal, en alleen de flessen nog even extra goed schoon maken door er kokend water in te laten staan voor een paar minuten.

Poging 1 (de beste): gemberbier

• 1 liter water
• 80 gram suiker
• 100 gram gember
• een laagje gingerbug (een dikke vinger per flesje zo’n beetje)

Dit ging supergoed, ik heb heel simpel gedaan: 80 gram gember in de blender met 500ml heet water en 100g suiker. Blenderen maar!

Daarna de rest van het water er bij, en door een zeef in een bak, zodat de gemberpulp er uit is.

Door het koude water is het meteen op kamertemperatuur. Niet te heet, want dan gaat de gist dood. Niet te koud, want dan lost de suiker slechter op.

Daarna op fles bottelen, en wegzetten op een dondere plek met een aangename temperatuur.

Zie plaatje: onder in de voorraadkast, dicht bij waar de vloerverwarming ook zit.

Iets te lang laten gisten..

Ik heb het brouwsel 3 dagen laten gisten, en daarna in de koelkast gezet. Dat bleek achteraf iets te lang.

Bij ht openen van de beugel gushte de koolzuur (en ongeveer een derde van mijn brouwsel) uit de fles. Jammer!

Maar: het was wel heel erg lekker. Verbeterpunten:

• iets te gemberig misschien (de kinderen vonden hem te sterk)
• had wel wat zoeter gemogen
• iets te veel koolzuur

Dus: korter gisten de volgende keer.

Poging 2 (meh): appellimonade

• 1 liter water
• 1 appel
• 80 gram suiker
• een laagje gingerbug
• wat zoetstof

Hierbij ging wat meer mis: ik had de gingerbug “koud” gebruikt, uit de koelkast dus. Bovendien was ‘ie niet superactief meer.

Na anderhalve dag een flesje open gemaakt, maar er zat bijna geen koolzuur op. Echt slappe hap.

Verder het recept wel hetzelfde aangepakt:

• appel + water + suiker in de blender. Wat zoetstof er bij voor de extra zoetigheid
• daarna door een zeef
• in een fles doen waar een laag gingerbug in zat
• wegzetten en wachten

Zoetstof was een beetje te veel ook. Mijn appelsapje was wel lekker hoor, maar nu weer te zoet.

Weer wat geleerd 🙂

Ik heb nu een kwart theelepeltje gist in de flesjes gedaan en ben aan het wachten of ik ze nog kan redden. Update volgt.

Poging 3 net weggezet: ice tea

Vandaag geen zin om te blenderen.

• 1 pot sterke thee
• nog wat water (600 ml totaal)
• 60 gram suiker
• sap van een halve citroen

Mijn gingerbug is warm, alive en kicking, dus alle vertrouwen dat deze wel goed gaat.

Een verslag volgt nog. Ik zal proberen 2 dagen te wachten. Geen 1.. geen 3. Maar 2.

Heb 3 kleine flesjes gevuld, dus kan op zich wel 3x timen hoe de stand van het koolzuur is.

Ervaringen? Ben benieuwd!

Ben reuze benieuwd wat ervaringen van anderen zijn qua hoeveelheden, wachten, wel/geen gist, etc.

Ik experimenteer zelf vrolijk door, maar leer ook graag van anderen. Laat een comment achter, of spreek me aan op mastodon.